Hollanda’ya geleceğiniz belli olduktan sonra tabii ki ilk yapmanız gereken başınızı sokacak bir ev bulmak. Maalesef Hollanda’da ev kiralama, kiralık ev bulma konusu kanayan bir yara. Çünkü bir arz talep dengesizliği var. Hatta bu problem Amsterdam, Rotterdam, Lahey gibi büyük şehirlerde daha büyük bir hal almış durumda. Hollanda’da Ev Kiralama Rehberi’nde ev kiralamak için ihtiyacınız olan ve bilmeniz gereken her türlü bilgiye yer vermeye çalışacağız.
Detaylı bilgilere geçmeden önce aşağıdaki yazılarımız da belki ilginizi çeker:
Hollanda Oturum İzni Nasıl Alınır?
Hollanda’da Ev Kiralama: Sosyal Ev ve Serbest Piyasa
Sosyal Ev
Hollanda’daki kiralık evlerin yaklaşık %75’i sosyal ev olarak geçiyor. Bu evler Housing Association denen konut derneklerine bağlı. Geliri yeterli olmayan kişiler için devlet tarafından desteklenen ve bu kişiler için barınma masraflarını düşüren bir seçenek. Her yıl dernekler ellerindeki evlerin %80’ini yıllık geliri 39.055€’ya kadar olan ailelere, %10’unu yıllık geliri 39.055€ ile € 43.574€ olan ailelere, kalan %10’u ise geliri 43.574€’dan fazla olan ailelere ayırmak zorunda. Devlet bu evlerin kirası için her sene bir üst limit belirliyor. 2020 için bu limit 737.14€.
Sosyal evler için uzuuuun bir bekleme listesi var. Eğer expat statüsünde geliyorsanız zaten bu evlerde şansınız çok az. Çünkü büyük ihtimalle maaş sınırını aşıyorsunuz.
Bu evlerden faydalanabilmek için:
– Öncelikli olarak evi tutmak istediğiniz bölgedeki konut derneklerinden birine kayıt olmanız gerekiyor.
– Bu derneğe kayıt olduktan sonra dernek sizin için bir ev izni çıkaracak. Bu izindeki amaç, ihtiyacı olmayan kişilerin sosyal ev kiralamasını engellemek. Geliriniz o yıl için belirlenen limitler dahilinde olmalı.
– Sonrası ise beklemek. Dediğimiz gibi bekleme listeleri oldukça uzun. Amsterdam’da 15 yıl olduğunu bile duyduk.
Serbest Piyasa
Sosyal evlerin dışında kalan tüm evler serbest piyasa olarak geçiyor. Bunları emlakçılar vasıtasıyla ya da direkt ev sahipleri ile görüşüp kiralayabilirsiniz. Evlerin çok büyük kısmı emlakçıların elinde. Ev sahipleri bazı durumlarda şirketler olabiliyor. Bir şirket yaptığı inşaat projesinin 100 dairesini kiralamak için ayırıp, bunları işletebiliyor. Bu durumda şirketin belirlediği başvuru siteleri aracılığıyla kiralama yapabilirsiniz.
Ev Tipleri
Evler eşya durumuna göre 3’e ayrılıyor. Evin tipi ve evdeki eşyaların durumuna göre tutarı değişkenlik gösterebiliyor. Tabi eşyalı ev demek, kiracının sorumluluklarının artması demek.
Eşyasız (Unfurnished, Ongemeubileerd)
Hollanda’da eşyasız yani unfurnished diye geçen evlerin oldukça garip bir durumu var. Eğer bir ev unfurnished ise sadece bildiğimiz mobilyalar değil, ama zemin kaplaması, mutfak dolapları, halı, bazı elektrikli eşyalar da olmayabiliyor. Özellikle zeminsiz ev görmek birçoğumuz için oldukça enteresan olabilir.
Bu yüzden ev bakarken evde zemin, perdeler vs var mı diye bakmakta fayda var. Çünkü bunlar ekstra masraf olarak size geri dönecek.
Bir diğer konu da, evden çıkarken, evi nasıl bulduysanız öyle bırakmanız. Yani eğer, zemin kaplamasını siz kendiniz yaptırdıysanız, çıkarken söküp götürebilir ya da yeni kiracıya satabilirsiniz.
Yarı Eşyalı (Semi-furnished, sofa furnished, Gestoffeerd)
Yarı eşyalı olan evlerde zemin kaplaması, perde, mutfaktaki beyaz eşyalar ve hatta çamaşır makinesi/kurutucu bile olabiliyor. Bu evler bizce ilk tercih sebebi. Çünkü zemindir, perdedir uğraşmak zorunda kalmıyorsunuz. Tabii ki kira tamamen eşyasız olan bir eve göre biraz daha yüksek oluyor. Evine göre 50-200 € arasında değişebilir. Ev büyüdükçe bu fiyat da daha fazla artıyor.
Kira sözleşmesi ile beraber, evdeki eşyaların bir listesi olur. Bu liste üzerinden emlakçı ile veya ev sahibi ile geçilip, eşyaların sıkıntısız olduklarına dair mutabık kalınır. Evden çıkarken de yine bu liste üzerinden bir kontrol yapılır.
Eşyalı (Furnished, Gemeubileerd)
Eşyalı evlerde bir evde olması gereken temel bütün eşyalar bulunur. Beyaz eşya, mutfaktaki tabak çanak, mobilyalar gibi.
Yine burada da bir eşya listesi oluyor. Evi ilk tuttuğunuzda ve evden çıkarken bu liste üzerinden kontrol yapılıyor.
Evi görürken evde neyin kalıp, neyin kalmayacağını sormakta fayda var.
Faturalar
Elektrik, doğalgaz ve su faturaları bazen kiraya dahil edilmiş oluyor. Buna dikkat etmek çok önemli. Ortalama fatura tutarı aylık 200€ gibi düşünebilirsiniz. Tabii ki bunun bir üst sınırı yok.
Kiralık ilanlarına bakarken dikkat etmeniz gereken
-Faturalar dahilse including service costs ya da inclusief servicekosten yazıyor olacak. Bazen de incl. g/w/e/ (g: doğalgaz, w: su, e: elektrik)
-Faturalar dahil değilse excluding service costs ya da inclusief servicekosten yazıyor olacak. Bazen de excl. g/w/e/ (g: doğalgaz, w: su, e: elektrik)
Hollanda’da fatura sistemi biraz farklı. Sene başında tahmini harcamanıza göre altyapı şirketleri ile anlaşma yapıp her ay sabit bir tutar ödüyorsunuz (elektrik, su ve doğalgaz için). Ülkeye yeni geldim nasıl tahmin edeyim diye korkmayın. Kiralayacağınız evin adresi, yaşayan sayısı gibi bazı sorulara cevap verdiğinizde onlar otomatik hesap yapıyor. Yıl sonunda gerçek harcamanıza göre, az ödediyseniz ek fatura veya fazla ödediyseniz ücret iadesi oluyor. Aynı durum, eğer faturalar kiraya dahilse de geçerli. Yani her ay sabit bir tutarı ev sahibine ödüyorsunuz. Ev sahibi, yıl sonunda size faturaları ve hesabı gönderiyor. Fazla ödemişseniz, paranızı geri alabiliyorsunuz. Az ödediyseniz de farkı ödüyorsunuz.
Ev Bulmak İçin En Çok Kullanılan Websiteleri
Artık genel terimlere hakim olduğunuz için ev aramaya başlayabilirsiniz. Kiralık ev bulabilmek için sıklıkla kullanılan birkaç siteyi aşağıda listeliyoruz. Hatta kolaylık olması açısından İngilizce hallerini linkledik.
Pararius ve Funda en çok kullanılan websiteleri. Birkaç da alternatif ekledik.
https://www.dutchhousing.nl/en/home (Özellikle Amsterdam için)
https://housingonline.nl/en/properties/ (Amsterdam ve çevresi için)
Emlakçı Konusu
Birçok kiralık ev emlakçılar tarafından kiralanıyor. Hollanda’daki emlakçı profili Türkiye’dekinden oldukça farklı. Altlarında ultra lüks arabaları var. Çok şık giyimliler. Görünce şaşırmayın diye şimdiden uyarıyoruz.
Genelde kiralama işlerinde emlakçı masrafını ev sahibi ödese de bazı durumlarda kiracıdan da komisyon alınabiliyor. Dolayısıyla bunu en başta sormakta fayda var.
Evleri Görme
Diyelim ki yukarıda bahsettiğimiz sitelerden gözünüze kestirdiğiniz birkaç ev var. İlk yapmanız gereken websitesi üzerinden randevu talep etmek. Burada bilgilerinizi girip, evi hangi gün görmeyi tercih ettiğiniz gibi detayları da girdikten sonra talebi yollayacaksınız. Email ya da telefon ile bir randevu ayarlamak için geri dönüş yapacaklar. Eğer ev direkt sahibinden kiralık ise bu iletişim ev sahibi ile olacak. Ama sahibinden kiralık seçeneği genelde yok denecek kadar az.
Anlaştığınız gün ve saatte evde buluşacaksınız. Eğer arada emlakçı var ise emlakçı ile evi görüp, kendisini soru yağmuruna tutabilirsiniz.
Evi Kiralayabilmek İçin Neler Gerekli?
Hollanda’da ev kiralayabilmek için bazı aşamalardan geçmeniz ve bir takım belgeleri emlakçıya/ev sahibine teslim etmeniz gerekiyor.
– Oturum izni. Zaten bunsuz Hollanda’da her hangi bir resmi işlem yapmanız pek mümkün değil.
– Beğendiğiniz evi sizin dışında beğenmiş ve kiralamak isteyen kişiler olabilir. Bu durumda ev sahibinin bir tercih yapması gerekiyor. Sizden bir iş başvurusunda olduğu gibi motivasyon mektubu istenebilir. Özellikle büyük ve kiralık evlerin kapış kapış gittiği şehirlerde, bir evi kiralamak isteyen aday birden fazla olabiliyor. Bu durumda ev sahibinin bu adaylar arasından bir tercih yapması gerekiyor. İstenen belgeleri zamanında, eksiksiz teslim etmek bu noktada çok önemli. Biz evimizi, belgelerinin teslim edemeyen biri sayesinde kiralayabildik. Bir diğer ipucu da istenen kira tutarının azıcık üstünü vermek sizi diğer adaylar arasında ön plana çıkarabilir.
– Kirayı ödeyebileceğinizin kanıtı. Eğer Hollanda’daki ilk eviniz ise, genelde maaşınızı kanıtlayan iş sözleşmesi istenebiliyor. Aynı zamanda, çalıştığınız yer ile olan kontratınızın süresi de karar sürecinde etkili olabilir.
– Bazı yerlerde BSN (buradaki kimlik numarası gibi düşünebilirsiniz) istendiğini okuduk. Ancak BSN Hollanda’daki adresiniz belirlendiğinde belediyeye başvuru ile alınıyor. Yani Hollanda’da bir adresiniz olmadan alamazsınız. BSN olmadan ev gayet kiralanabiliyor.
– Belgeleri teslim ettikten ve ev sahibi onayladıktan sonra iş kira sözleşmesinin imzalanmasına kalıyor. Fakat tahmin edersiniz ki tüm belgeler Hollandaca. Bu yüzden İngilizce sözleşme gönderilmesini talep edebilirsiniz. Ancak birçok durumda bu mümkün olmayabilir. İş arkadaşlarınızdan, tanıdıklarınızdan, şirketin İK’sından yardım rica edebilirsiniz. Biz böyle yapmıştık.
-Bazı durumlarda ev sahibi ekstra belgeler talep edebiliyor. Ne kaldı daha vermediğimiz belge diye düşünmeyin. Bizden Türkiye’deki son 6 aylık banka dökümümüzü istemişlerdi.
Ekstra Masraflar
Evi kiralarken ekstra bir takım masraflar da olacak. Bunlardan en büyük kalem depozito. Genelde 2 kira bedeli olarak alınıyor. Yani eve ilk girerken o ayın kirası artı 2 kira depozito ödeyecek şekilde kendinizi ayarlayın.
Bunun dışında yukarıda bahsettiğimiz emlakçı masrafı, eğer tamamen eşyasız bir ev alıyorsanız, yer döşemeleri, mutfak dolapları gibi bizim için garip ama Hollanda için oldukça sıradan olan masraflar gündeme gelebilir.
Kira Yardımı
Hem sosyal evler için aynı zamanda devletten kira desteği (huur toeslag) alınabiliyor. Bunun için şartlar da aşağıda:
– 18 yaşından büyük olmak
– Hollanda oturum iznine sahip olmak
– Gelirin belirli bir limitten düşük olması (Aşağıda detaylandırıyoruz)
– Kendi kendine yetebilen bir ev olması (odası, banyosu, mutfağı olmalı)
– Evin değerinin belli bir limiti geçmiyor olması
– Kira tutarının belli bir miktarın üstünde olmaması
-Faturalar dahil değilse excluding service hosts ya da exclusief servicekosten yazıyor olacak. Bazen de excl. g/w/e/ (g: doğalgaz, w: su, e: elektrik)
Kira Artışı
Kira artışını ev sahibi belirliyor. Sözleşmede ilk sene için olan artış yazıyor. Sonraki seneler için yeni bir oran belirleniyor. Ancak yüksek bulmanız durumunda ev sahibi ile pazarlık yapabilirsiniz. Eğer anlaşmazlık sürerse aşağıda bahsettiğimiz Huurcommisie’ye başvurmak gerekiyor.
Oda Kiralama
Hollanda’da oda kiralamak da mümkün. Bunun için en çok kullanılan siteyi aşağıya bırakıyoruz.
İhbar Süresi
Aksi kontratta belirtilmedikçe ihbar süresi 1 ay. Yani evden çıkacaksanız en az 1 ay öncesinden ev sahibinize haber vermeniz gerekir. Eğer arada emlakçı varsa, onu da haberdar edebilirsiniz.
Anlaşmazlıklar
Ev sahibi ile herhangi bir anlaşmazlık yaşandığında mahkemeye gitmeden, çoğu anlaşmazlığı karara bağlayabilen Huurcommisie adı verilen bir kurum var. Her türlü anlaşmazlıkta buraya başvurabilirsiniz. Eğer bu kurumun verdiği karara itirazınız var ise, artık son çare işi mahkemeye götürmek.
Kiralık Evler İçin Sigortalar
Hollanda’daki sigorta konusuna ayrıca değineceğiz. Aklınıza gelebilecek her şey için sigorta var ancak bu konuyla ilgili olan sigortaları belirtmekte fayda var. Bu sigortalar çok pahalı değil ama sizi büyük masraflardan kurtarıyor.
Eşya Sigortası (Homehold Contents Insurance / Inboedelverzekering )
Bu sigorta yangın, sel, hırsızlık gibi olaylarda evdeki eşyalara herhangi bir zarar gelmesine karşı bir sigorta. Zorunlu değil ancak Hollanda’daki en popüler sigortalardan. Eğer eşyalı bir ev tuttuysanız, ev sahibi bu sigortayı zorunlu tutabilir. Bu durumda sigorta sözleşmede bir madde olarak geçiyor. Bizde zorunluydu mesela.
Mesuliyet Sigortası (LiabilityInsurance/Aansprakelijkheidsverzekering)
Evet Hollandaca adı aşırı uzun. Bu sizi korkutmasın:) Bu sigorta aslında geniş kapsamlı bir sigorta. Evi ilgilendiren kısmı eğer siz, çocuğunuz ya da evcil hayvanınız kaza ile (burada kasıt olmaması çok önemli) evde herhangi bir şeye zarar vermesi durumunda sizi koruyor.
Umarız yazımız sizin için faydalı olur ve istediğiniz gibi bir ev bulabilirsiniz. Bu süreçte size bol şans!
Instagram‘da bizi takip etmek isterseniz çok seviniriz.
Youtube‘da da varız. Bekleriz.
6 Comments
Bu sigorta konusu yine sizin YouTube videonuzda duymuştum tam da bize lazım olan diye düşünmüştüm.Eğer eşyalı bir ev bulabilirsek (çok Amin) mesuliyet sigortası yaptırmalıyız çünkü 2 ve 8 yaşında iki canavarla yaşıyoruz. Sigorta ile ilgili yazıyı da merakla bekliyorum.
Merhabalar,
Kesinlikle o sigortayı öneririz. Birçok Hollandalı da yaptırıyor bu sigortayı. En kısa zamanda sigortalarla ilgili bir yazı yazmaya çalışacağız.
Sevgiler
Merhabalar,
Bu harika, aydinlatici yazilar icin cok tesekkurler!
Ben de iki ay sonra Amsterdam’da calismaya baslayacagim ve simdiden ev bakmaya basladim.
Size bununla ilgili iki sorum var:
1. Evleri henuz Turkiye’deyken tutmak istiyorum, bunu yapmak kolay olur mu? Veya henuz maas almaya baslamadigim icin maas bordrosu tadinda bir belge gosteremeyecegim, yalnizca is sozlesmedi ve oturum iznim olacak. Riskli midir sizce?
2. Evlere baktigimda oldukca pahali olduklarini goruyorum ve tek kisi olacagim icin ilk gelisimde ayri yatak odali bir daire yerine rezidans tarzi isletme sayilabilecek yerlerden tek odali gorece daha luks daire kiralamanin daha mantikli oldugunu dusunuyorum, siz ne dersiniz bu konuda?
Simdiden cok tesekkur ederim ucanhollandalilar!
Sevgiler
Merhaba Esma,
1) Tabii ki fiziksel olarak görerek tutmak daha kolay olsa da, pandemi sebebiyle Whatsapp üzerinden ev gösteren emlakçılar var ve bu şekilde evler tutuluyor. Yine de mümkünse bir tanıdığın gidip evi görebiliyorsa çok daha iyi olur. İş sözleşmesi oldukça kritik. Eğer var ise Türkiye’de birikimin ya da gayrimenkul, bunları belgeleyebilirsen harika olur. Amsterdam’da çok büyük rekabet var. Seni bir adım öne geçirebilir bunlar.
2) Yalnız olacaksan mantıklı olabilir. Genelde buraların güvenliği de oluyor galiba. Ama tamamen ne istediğinle de alakalı. Biz ufak da olsa bir bahçesi olsun istemiştik. İçin nasıl rahat edecekse onu yap deriz.
Bol şanslar şimdiden. Görüşmek üzere!
Hollanda da ev bulmak is bulmaktan cok daha zor,biz amsterdam dan ev cikarrmak icin 10 sene bekledik simdi bu sure dahada uzatildi ozel sektor kiralari ise neredeyse iki kati pahali.Yani gelmeden once kesinlikle ev sorununu halledin oda falan kiralamayin cunku hem pahali hemde kumes gibi kucuk ve ev eski ise fare problemide var.Gocu engellemek icin boyle bir yontem kullaniyor hollanda devleti ve isede yariyor gelenlerin cogu bir sure sonra terk ediyor
Merhabalar,
Yazı icin emeginize saglık. Bizim aklımıza takılan bir soru var idi.
Kıralık evlerı gordukten sonra ev sahıbıne teklıf veriliyor ve ev sahibi sizi kabul ederse size sozlesme yolluyor. Bu sozlesmeyi kiracı olarak kabul etmeme hakkımız var mı? Bize soylenen bir evi kiralamak icin teklif verdiyseniz o evi tutmak zorundasınız seklinde olmustu. Bu konuda bilginiz var ise ogrenmek isteriz. Cok tesekkurler.